Dzięki swojemu położeniu geograficznemu, Polska ma do zaoferowania naprawdę wiele i to dla każdego. Jest w czym wybierać – wypoczynek nad jeziorem, rowerowe eskapady, piesze wędrówki, obserwacja ptaków, zwiedzanie zamków – to jedynie namiastka tego, co czeka na odwiedzających. W poniższym przewodniku po Polsce pod lupę bierzemy jej północne i zachodnie krańce. To najlepszy czas na ich odkrywanie!
Nie wiesz gdzie pojechać i co zobaczyć w Polsce? Wcale nie musisz podążać utartym szlakiem popularnych kurortów. Prezentujemy zestawienie unikalnych atrakcji turystycznych w północno-zachodniej części kraju. Wybrane przez nas miejsca są zupełnie pomijane przy planowaniu podróży, dzięki czemu wypoczniesz w nich bez tłumu i bez nadszarpywania podróżniczego budżetu.
Kaszuby – kraina o wielu obliczach
Kaszuby, rozciągające się od Bałtyku do Borów Tucholskich, to prawdziwa układanka malowniczych widoków. „Odwiedzisz je raz i już zawsze będziesz chciał tu wracać” – tak o Kaszubach mówią ich dumni ze swojego rodowodu mieszkańcy. Nic dziwnego, bo to jeden z najbogatszych kulturowo regionów w Polsce, państwo w państwie, które po prostu zapiera dech w piersiach.
Wbrew pozorom, Kaszuby to nie tylko Trójmiasto. Środek (Szwajcaria Kaszubska) i południe Kaszub, choć pozbawione są dostępu do morza i piaszczystych plaż, usłane są licznymi jeziorami, gęstymi lasami oraz wzgórzami, z których roztacza się widok aż po horyzont. To tutaj znajdziesz słynne kaszubskie miejscowości, mniej popularne od Gdańska, Gdyni i Sopotu, które możesz zresztą odwiedzić jadąc na Kaszuby pociągiem. W Chojnicach, nazywanych Bramą Kaszub, zobaczysz neogotycki ratusz i odrestaurowane kamienice. W Bytowie czeka zamek, a w nim Muzeum Zachodniokaszubskie, przedstawiające historię regionu. Jest też słynny, położony nad jeziorem skansen we Wdzydzach Kiszewskich, w którym poczujesz klimat dziewiętnastowiecznej wsi.
Jednym z elementów dziedzictwa Kaszub jest kuchnia regionalna, która wykorzystuje bogactwo morza, jezior, lasów, pól i sadów (tu królują najsmaczniejsze kaszubskie truskawki). Będąc na Kaszubach, koniecznie spróbuj tak zwanych ruchanek. To lokalne racuchy, dawniej przygotowywane z ciasta chlebowego, które zostawało gospodyniom. Najlepsze, dostępne tylko w tej części kraju dania, znajdziesz w restauracji Chëcz u Kaszëbë w Chmielnie.
Sielskie kaszubskie krajobrazy zachwycą każdego, a zwłaszcza odkrywających region na rowerze. Na nich czeka tak zwana Kaszubska Marszruta, sieć tras o długości blisko 200 km. Kaszuby to też szlaki piesze, na których poczujemy się jak w górach. To tu nad wszystkim góruje mierząca 329 m n.p.m. Wieżyca, najwyższy szczyt Niżu Europejskiego.
Porada: Jadąc przez Kaszuby zwróć uwagę, że na znakach drogowych nazwy miast wypisane są po polsku oraz w języku kaszubskim. Ten drugi nauczany jest w szkołach, można zdawać z niego maturę, a nawet studiować etnofililogię kaszubską na Uniwersytecie.
Gdzie nocować: Lawendowa osada w Przywidzu to ekologiczne gospodarstwo agroturystyczne otoczone lasem. Największe na Kaszubach i jedno z największych w kraju pole kilku odmian lawendy. To nie Prowansja, choć fiolet sięga tu po horyzont. Dla gości przygotowano, nie inaczej, Lawendowe Chatki. Na terenie siedliska działa też Wioska SPA – kompleks z grotą solną, prawdziwą drewnianą ruską banią, zimne i gorące balie oraz basen z podgrzewaną wodą i ruchomym otwieranym zadaszeniem. Na najmłodszych czeka plac zabaw z domkami, ślizgawkami, huśtawkami, piaskownicą, trampoliną, kładkami i innymi atrakcjami. Obiekt zajmuje zaszczytne pierwsze miejsce w prestiżowym konkursie na najlepsze gospodarstwo agroturystyczne w województwie pomorskim.
Bory Tucholskie – onieśmielające piękno przyrody
Zachwycając się Kaszubami nie można nie wspomnieć o wyznaczających ich południowy kraniec dziewiczych Borach Tucholskich, będących jednym z największych kompleksów leśnych w Polsce. Ich powierzchnia wynosi blisko 300 tysięcy hektarów.
Liczne szlaki piesze i rowerowe Borów Tucholskich liczą sobie ponad 600 km. Położone w lasach, wokół ponad stu jezior i wzdłuż rzek (Brda i Wda) pozwalają na odcięcie się od zgiełku miasta.
Kolejnym powodem, by odwiedzić Bory Tucholskie są wodne atrakcje okolicy. W Wierzchowie organizowane są spływy tratwami, a miłośnicy kajakarstwa docenią uroki krętej rzeki Brdy. Tutejsze szlaki kajakowe uchodzą za najpiękniejsze nie tylko w Polsce, ale i na kontynencie. Zachwyceni będą też amatorzy wędkowania.
Podobnie jak całe Kaszuby, Bory Tucholskie można zwiedzać aktywnie, a do tego bez tłumów – idealnie sprawdzą się na krótką weekendową podróż i na dłuższy urlop blisko natury.
Porada: Do Borów Tucholskich można dostać się pociągiem, wysiadając na stacji Chojnice. Stamtąd kursują autobusy, między innymi w kierunku Charzykowy.
Gdzie nocować: Największymi miejscowościami wypoczynkowymi Borów Tucholskich są Tleń (tu też znajduje się najlepsza restauracja w okolicy – Przystanek Tleń), Tuchola, Raciąż, Rytel, Cekcyn, Swornegacie i żeglarskie Charzykowy. Agroturystyka w okolicy jest niezwykle rozbudowana i obejmuje noclegi w prywatnych domach, kompleksowo wyposażonych apartamentach czy w bogato urządzonych kompleksach hotelowych ze SPA.
Park Narodowy „Ujście Warty” – wakacje z lornetką
Tereny w ujściu Warty do Odry są dla zachodnich krańców Polski skarbem na miarę biebrzańskich bagien na północnym-wschodzie. To właśnie tu odkrywać można uroki Parku Narodowego „Ujście Warty”. Powierzchnia najmłodszego, bo założonego w 2001 roku, parku narodowego w kraju wynosi ponad 8 tysięcy hektarów.
Rozległe mokradła oraz łąki i pastwiska zamieszkuje aż 248 gatunków ptaków – zwłaszcza wodno-błotnych, w tym 78 zagrożonych wyginięciem i 160 przylatujących w celach lęgowych. W czasie wędrówek na obszarze parku gromadzą się setki tysięcy ptaków. Park Narodowy „Ujście Warty” to prawdziwy raj dla zapalonych ornitologów i miłośników przyrody. Zaopatrzeni w lornetki mogą wypatrywać w nim wielu „ptasich rarytasów”, takich jak ohar, bączek, cyraneczka i kulik wielki. Nic dziwnego, że ujście Warty wyróżniono prestiżowym tytułem „Najlepszej Europejskiej Destynacji – EDEN”.
Niewielka wciąż popularność nadwarciańskich rozlewisk sprawia, że na ich rozległych terenach doskonale odnajdą się poszukiwacze ciszy i spokoju. To idealne miejsce na wakacje z dala od zgiełku miasta, spędzone we dwoje czy w kameralnym gronie przyjaciół lub rodziny. Na terenie parku wytyczono sześć ptasich szlaków pieszych i rowerowych o zróżnicowanym poziomie trudności.
Najwygodniejszym środkiem transportu do siedziby parku i po jego terenie jest samochód, najbliższa stacja kolejowa znajduje się w Kostrzynie.
Porada: Na podróż warto spakować odporne na przemoczenie buty i porządną kurtkę, chroniącą przed wiatrem hulającym na otwartych przestrzeniach.
Gdzie nocować: Camping Leśne Ustronie w Witnicy to opcja dla poszukujących noclegów na łonie przyrody. Dzieci ucieszy znajdujący się w jego pobliżu Park dinozaurów. Ceniącym możliwość pełnego relaksu do gustu przypadnie hotel Kormoran & SPA w Sulęcinie. Największy wybór noclegów oferuje Kostrzyn nad Odrą.
Park Mużakowski – harmonia sztuki z naturą
Dobra opcja dla zmotoryzowanych, w sam raz na krótki wypad we dwoje lub z dziećmi/ Jadąc dalej na południe wzdłuż zachodniej granicy, dotrzemy do największego w Polsce i Niemczech krajobrazowego parku w stylu angielskim. Historia Parku Mużakowskiego sięga pierwszej połowy XIX wieku i związana jest z postacią pruskiego arystokraty, księcia Hermanna von Pückler-Muskau.
Marzeniem arystokraty (a przy okazji podróżnika), było stworzenie „obrazu malowanego za pomocą roślin”. Dzięki wykorzystaniu miejscowej flory udało mu się uzyskać prawdziwie sielski efekt, który harmonijnie wpisuje się w wiejski krajobraz. W skład parku, należącego do najwybitniejszych osiągnięć europejskiej sztuki ogrodowej, wchodzą też odbudowany zamek, mosty i arboretum. W 2004 roku Park Mużakowski trafił na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Park zwiedzać można pieszo, na rowerze (wypożyczania w Łęknicy), a nawet bryczką (postój przy Moście Podwójnym). Wstęp do polskiej i niemieckiej części parku jest wolny.
Porada: Ceniącym aktywny wypoczynek polecamy spływ po Nysie Łużyckiej od Parku Mużakowskiego do Żarek Wielkich lub dalej. Wypożyczalnia kajaków znajduje się we wsi Bronowice, ok. 2 km od Łęknicy. Planującym wypad z dziećmi polecamy też przejażdżkę Mużakowską kolejką leśną. Weekendowy wyjazd można połączyć ze zwiedzaniem zamków, których na Dolnym Śląsku nie brakuje.
Gdzie nocować: Przy Folwarku Zamkowym, w dawnych budynkach gospodarskich, gdzie urządzono apartamenty do wynajęcia. Niedaleko parku na gości czeka też Hotel Mużakowski z pokojami utrzymanymi w klasycznym stylu.
Zamki Dolnego Śląska – elegancki Kliczków i tajemniczy Książ
Wystarczy mniej niż godzina jazdy samochodem z Parku Mużakowskiego, by znaleźć się w niewielkim Kliczkowie, w samym sercu Borów Dolnośląskich. To właśnie tu, w pobliżu trasy A4 z Wrocławia do Berlina znajduje się jeden z ciekawszych, a przy tym największych zamków w regionie.
Zamek Kliczków, należący do Europejskiego Szlaku Zamków i Pałaców, to w rzeczywistości niezwykle malowniczy kompleks, który swoją formą nawiązuje do słynnych neorenesansowych budowli tego typu. Zamek zbudowany został pod koniec XIII wieku przez księcia świdnicko- jaworskiego Bolka I, by później jeszcze wielokrotnie zmieniać właściciela i poważnie ucierpieć w czasach wojny. Dziś jednak Zamek w Kliczkowie należy do najlepiej odrestaurowanych i doskonale zagospodarowanych obiektów w Polsce. Pełni funkcję hotelu i ośrodka szkoleniowego z zapleczem rekreacyjno-gastronomicznym. Zwiedzanie możliwe jest z przewodnikiem.
Zamek został otoczony ogromnym, bo 80-hektarowym parkiem w stylu angielskim. Warto porównywać go z Parkiem Mużakowskim.
Porada: Kliczków to nie tylko zamek, ale i słynne w regionie konie. Znajdująca się w pobliżu stadnina pozwala odwiedzającym na odkrywanie uroków okolicy z siodła.
Gdzie nocować: Nawet jeśli nie płynie w Tobie błękitna krew – w Kliczkowie spełnisz marzenie o noclegu na zamku, a konkretnie w stylowych apartamento-komnatach. Wytchnienie i relaks zapewni wam nowoczesna strefa SPA, a dla dzieci przygotowano salę zabaw i parkowy plac zabaw.
Nieco ponad 100 kilometrów od Kliczkowa znajduje się największy po Malborku i Wawelu zamek w Polsce. Zamek Książ to wizytówka Dolnego Śląska, zachwyca niezwykłym położeniem na urwistym cyplu skalnym i w otoczeniu kotliny porośniętej gęstym lasem. Zamek w ten wybudowany został pod koniec XIII wieku, a w swojej burzliwej historii przechodził z rąk do rąk.
Wałbrzyski zamek urzeka starannie odrestaurowanymi komnatami i pięknymi salami balowymi, bajkowymi ogrodami i zieloną palmiarnią. Głęboko pod ziemią skrywa natomiast wiele tajemnic. Jedną z nich jest ta związana z projektem „Riese”. Jak mówią źródła, tuż pod zamkiem i w Górach Sowich, znajdują się wydrążone przez Niemców tunele, długie na wiele kilometrów. Książ miał w tamtych czasach być Kwaterą Główną Hitlera.
Najpiękniejsze widoki rozciągają się z 14 zamkowych tarasów. Na terenach wokół przygotowane są liczne trasy piesze i rowerowe, a wśród nich malownicza Dolina Pełcznicy i Jeziorko Daisy.
Porada: Zamek określany mianem „Perły Śląska”, można odkrywać na kilka sposobów. By, dosłownie, zagłębić się historię tego miejsca, warto wybrać się na zwiedzanie podziemi zamku. Popularnością wśród odwiedzających cieszy się też opcja nocnego zwiedzania. Wstęp od 39 zł (obejmuje zamek i palmiarnię).
Gdzie nocować: podobnie jak w Kliczkowie, tak i na Zamku Książ możesz poczuć się niczym pan na włościach. Hotel Książ to idealne miejsce do spędzenia wymarzonego wypoczynku w niepowtarzalnej scenerii, która przenosi gości wprost w arystokratyczne dzieje. W hotelu działa też warta polecenia restauracja.
Sudety – wakacje na (nieutartym) szlaku
Wałbrzych i Zamek Książ to obowiązkowy punkt postojowy na trasie w kierunku Sudetów. Niezliczone grzbiety, kręte doliny i zamglone torfowiska tworzą najciekawsze krajobrazowo pasmo górskie w tej części kraju.
Każdy znajdzie tu coś dla siebie. Sudety to idealny wybór dla początkujących turystów i rodzin z dziećmi. Problemem dla nich nie będzie nawet zdobycie najwyższego szczytu w okolicy, Śnieżki (1603 m n.p.m). Wprawieni piechurzy mogą wybrać się na czerwony szlak prowadzący od Śnieżki do Szrenicy. Przejście takiej trasy zajmie im około 8 godzin. Kultowym miejscem na mapie Sudetów jest też Samotnia, schronisko malowniczo położone w kotle Małego Stawu.
Sudeckie miasteczka mogą poszczycić się bogatą historią, stylowymi uzdrowiskami, wytwornymi pałacykami i majestatycznymi ruinami warowni. Ciekawie jest też pod ziemią, w poniemieckich bunkrach, sztolniach i lochach. Warte uwagi są również skalne miasta – Błędne Skały lub Adrszpach. W pobliżu znajdziemy również dwie ciekawe kopalnie: złota w Złotym Stoku oraz uranu w Kletnie.
Porada: Sudety to nie tylko nieutarte wciąż górskie szlaki. Okoliczne skały okupują też miłośnicy wspinaczki. Będąc w okolicy warto zapisać się choćby na weekendowe ABC wspinaczki.
Gdzie nocować: Mnogość szlaków pieszych i rowerowych, ale też noclegów – ich baza w Sudetach sprosta każdemu. Jeśli Twoim celem są górskie wędrówki, wybierz nocleg blisko szlaku. W Szklarskiej Porębie zarezerwuj Hotel Agat lub Szrenicowy Dwór. Jeśli planujesz odwiedzić Karpacz z dziećmi, postaw na hotel w centrum, taki jak Rezydencja Biały Jar. W pobliżu znajduje się park linowy i Miejskie Muzeum Zabawek. Skorzystaj z uzdrowiskowych walorów Kudowy-Zdroju, rezerwując nocleg w Spa Scaliano lub Verde Montana Wellness&Spa, oferujących relaksujące zabiegi po długim dniu wędrówek.
